emoizmirbulten mart2021 - Flipbook - Page 26
> teknik
Topraklama Ölçümü Üzerine Deneyimler ve Tecrübe Paylam-2
"DRENÇ DEERLER ve YÖNETMELK HAKKINDA GÖRÜLER”
Elk. Yük. Müh. M. Kemal SARI
OLAY 2: Trafo direinde gerilim
Tarih: tahminen 1999 yl sonu veya
2000 yl balar.
Yer: Ankara Batkent’te bir kooperatif
inaat.
Vaka: Kooperatif inaat antiyesinde ölümle sonuçlanan bir elektrik
çarplmas yaanm ve olay mahkemelik olmu. Müteahhidin akl bana
mahkeme esnasnda gelmi ve mevcut inaatma bir rapor alaym demi.
Tarafmzdan yaplan ölçüm savclk
tarafndan talep edilen ve mahkemeye sunulacak bir bilirkii raporu veya
ölçümü deildir.
Ölçü aletleri: EMO Ankara
ubesine ait Polonya mal 3 adet kollu megger.
Ölçüme gittiim birinci günde,
alet ibresinin ar derecede titrediini ve bir deer üzerinde durmadn
ve hatta bir deer üzerinde deil tüm
ekran boyunca titrediini gördüm.
Aletin arzal olabilecei düüncesi
ile ilk günkü ölçüye ara verdim ve ertesi gün her biri en az 5-6 kg çeken iki
adet kollu megger ile i yerine tekrar
gittim.
Binalarn hepsinin yannda antiye panolar mevcut idi. Bir sayaçl ana
pano ve en az 5-6 adet de tali panolar
mevcut idi. Olay yaanan vincin yannda da bir pano mevcut idi. Uzakta
olan panonun birinde bir deer ölçebildim. Dierlerinin hiçbirinde bir ey
ölçemiyordum. Bir gün önceki gibi
ayn sonuçlar elde ediyordum. Arazi
kayalk deil ve toprak kaz çakmaya
gayet müsait idi. Birkaç kez kazk yeri
ve kazklar aras mesafeyi deitirmi
olmama ramen bir sonuç elde ede-
26 emo izmir ubesi ocak 2021
miyordum.
O zamanlar Ankara ube Teknik
Müdürü yeni vefat eden (2 Ekim 2020)
smail Emiroullar idi. Olay, ikinci
aletleri alrken biraz anlatm idim.
Ertesi gün ayn sonucu alnca smail
Beye tekrar telefon ettim ve aletlerde
arza olamayacan, toprak ölçemediimden söz ederek konuyu iyi bilen
ölçü ilerinden anlayan birileri olup
olmadn sordum. smail Bey de,
TEDA Röle ve Test Merkezinde çalan ismini hatrlayamadm (Alattin
….. ) isimli bir meslektamzn isim ve
telefonunu verdi. Hatta kendisi telefon edip bilgi alm da olabilir.
Röle test merkezindeki meslektatan bana yöneltilen soru “yaknda
trafo” olup olmad idi. Bende hemen
yaknda direk tipi trafo olduunu söyledim. Bana söylenen söz “trafo direine git. Kontrol kalemi ile bak. Direkte
gerilim var ise topraa kaçak vardr.
Ölçü aletin toprakta var olan gerilim
dolays ile ölçü yapamaz” eklinde idi.
Gerçekten direin dibine gittiimde
direkte canl gerilim olduunu gördüm. Toprak meggerimin kazn direk tarafna biraz daha yakna çakarak
ölçü yaptmda ve hatta direin kendi topran ölçmek istediimde aletin
ibresinin çok daha iddetli titrediini
gördüm. Tas tara toplayp döndüm
ve olay rapor ettim.
Mahkeme sonucu nedir bilemiyoruz. Sizce ölenden kim sorumludur?
Trafo direini düzgün topraklamayan
veya arzasn gidermeyen Datm
Kuruluu mu? Yoksa tesisatn düzgün
yapmayan müteahhit mi? Bizce ikisi
de sorumlu. Fakat müteahhidin kusu-
ru biraz fazla olmal. Olay önceden
görüp, datm kuruluunu (TEDA)
direkte kaçak olduuna dair uyarmas
gerekir idi.
Yazm okuyanlarn, “böyle ey mi
olur, trafonun kendi korumas ve alterleri yok mu, elektrii kesmesi gerekmez mi?” diye mrldandn duyar
gibiyim. Maalesef oluyor. Trafo ve panosu muhtemelen düzgün kurulmu
deil. Gelip bakan veya ikayet edip
bildiren de yok demek ki. Bizim raporumuzdan sonra belki düzeltilmi olabilir. Olayn akbeti hakknda bilgimiz
bulunmamaktadr.
1.3 OLAY 3: ZEMNDE GERLM
Yer: Ankara GMAT’ta hazr yemek servisi sunan bir yemek fabrikas, 4 katl bir
bina. Tarih: 2005 veya 2006
Ölçü aleti: Kyoritsu model: 4105, Fluke
75 Avometre
OLAY: Bina etraf asfalt kapl idi.
Yaknlarda bir kazk yeri buldum ve
ana panoda ölçü yapmaya baladm.
Aletimin çok saptn gördüm. Toprak
megerini gerilim ölçme kademesine
aldmda 8-12 Volt aras deien bir
gerilim görüyor idim. Bu deer benim
yere çaktm yakn kazk ile tesisin
yerini bilemediimiz toprak kaz
aras bir gerilimdir.
Ana panonun toprak baras ile nötr
baras aras avometre ile 8,6 Volt ölçüyordum. Bu durumda kazklar uzaa
tadm. Kazklarm tahminen binadan en az 30-40 metre uzakta idiler.
Binann üst katlarnda ölçü yapabiliyordum. Direnç deerleri biraz yüksek
de olsa ölçü alabiliyordum. Ana panodaki sorun halen devam ediyordu.
Topraktaki gerilim 6-8 Volt aras de-